Prace remontowe i konserwatorskie na kwaterze żołnierzy I wojny światowej na cmentarzu Podgórskim (Nowym) w Krakowie

12 października 2022

Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie z przyjemnością informuje, iż pod koniec września 2022 r. rozpoczęte zostały roboty budowlane i prace konserwatorskie
na kwaterze wojennej na cmentarzu Podgórskim, związane z realizacją zadania pod nazwą: „Prace remontowe i konserwatorskie na kwaterze żołnierzy I wojny światowej
na cmentarzu Podgórskim (Nowym) w Krakowie”.

Zadanie jest realizowane przez Gminę Miejską Kraków przy dofinansowaniu w ramach programu rządowego „GROBY I CMENTARZE WOJENNE W KRAJU” ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa (w wysokości 220 000 zł) oraz przy udziale środków dotacji celowej przyznanej przez Wojewodę Małopolskiego na remont kwatery wojennej na cmentarzu Podgórskim
(w wysokości 100 000 zł). Wkład finansowy Gminy Miejskiej Kraków wynosić będzie: 226 991,07 zł.

Do zakresu realizowanego w 2022 r. zadania należą:

  • Prace konserwatorskie i roboty budowlane przy zachowanych elementach kwatery wojennej (filary i belkowanie wraz z urnami – z betonu i sztucznego kamienia, mury, murki i elementy ogrodzenia, obramienia mogił zbiorowych).
  • Wykonanie robót nawierzchniowych, powiększenie utwardzonej nawierzchni placu
    (w efekcie – poszerzenie wejścia na kwaterę wojenną), wymiana płyt chodnikowych wraz z podbudową i obrzeżami (krawężnikami).
  • Przeniesienie istniejącej tablicy z wykonaniem nowej podstawy – w związku
    z poszerzeniem nawierzchni placu.
  • Wykonanie i montaż tablicy informacyjnej z historią cmentarza wojennego nr 386 oraz wykazem znanych nazwisk pochowanych żołnierzy.
  • Uporządkowanie, wymiana i pielęgnacja zieleni: usunięcie krzewów i drzew, nasadzenie nowego żywopłotu, wymiana trawników – założenie nowych trawników na terenie kwatery wraz z pasami mogił.

Roboty będą realizowane do grudnia b.r.

Dofinansowano z budżetu państwa - ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Logo MKiDN

Historia kwatery wojennej – cmentarza z I wojny światowej nr 386 Kraków – Podgórze

Na cmentarzu Podgórskim przeznaczona została wyodrębniona kwatera na pochówki żołnierzy poległych lub zmarłych z ran i chorób odniesionych na frontach I wojny światowej (pierwsze pochówki żołnierzy miały miejsce we wrześniu 1914 r.), obecnie to część kwatery XI. W latach 1914 – 1918 pochowano tu pierwotnie ok. 332 żołnierzy i jeńców różnej narodowości – żołnierzy armii austro-węgierskiej, rosyjskiej i serbskiej oraz Legionów Polskich, zmarłych w szpitalach wojskowych w Podgórzu i Łagiewnikach. W 1934 r.
z terenu kwatery zostało ekshumowanych 13 żołnierzy Legionów Polskich, których przeniesiono do odrębnego grobu – założonego między kwaterą VIII i pasem 2, z niewielkim pomnikiem nagrobnym proj. architekta Czesława Miętki. Na kwaterze XI pochowanych pozostaje ok. 320 żołnierzy - żołnierzy armii austro-węgierskiej, armii rosyjskiej i armii serbskiej.

Prace przy porządkowaniu i urządzaniu założenia architektonicznego dla cmentarza wojennego na cmentarzu Podgórskim trwały w 1918 r. Autorem projektu cmentarza wojennego wraz z pomnikiem centralnym oraz otwartą kolumnadą za nim na cmentarzu
w Podgórzu był Karl Korschann, rzeźbiarz zatrudniony w latach 1915-1918 w Oddziale ds. Grobów Wojennych Twierdzy Kraków. Założenie wojskowe usytuowane w obrębie cmentarza miejskiego, dawniej o pow. 1000 m2, z 15 rzędami grobów, jest obecnie zachowane jedynie częściowo. Nie przetrwał oryginalny pomnik na osi kwatery, mający formę wysokiego obelisku zwieńczonego krzyżem, zdobionego ornamentem z wieńca cierniowego oraz rzeźbionymi czterema czapkami żołnierskimi. Oryginalny pomnik został rozebrany w okresie międzywojennym.

Obecnie na kwaterze wojennej ustawiony jest niewielki pomnik w formie surowo ociosanego kamienia (głazu) z napisem z metalowych liter: ŻOŁNIERZOM / POLEGŁYM / W LATACH / 1914 – 1918. Wewnątrz kwatery znajdują się pasy mogił ujęte kamiennymi obrzeżami, z powierzchnią mogił wyrównaną i pokrytą murawą. Od strony zachodniej kwaterę wojenną oddziela od kwater cmentarza miejskiego pergola z betonowych słupów – filarów podtrzymujących proste belkowanie z ustawionymi na skrajnych filarach urnami, łącząca się z murami i murkami tworzącymi ogrodzenie kwatery – cmentarza wojennego, od strony południowej przechodzące w mur oporowy oddzielający kwaterę wojenną od wyżej położonej części cmentarza miejskiego. Od strony wschodniej założenie wojenne wydzielone jest niskimi betonowymi słupkami połączonymi metalowymi rurami oraz żywopłotem.